رشد خلاقیت در کودکان، بازی‌هایش را ببینید

روزنامه سلامت: تاکنون به شیوه بازی کودکان و نقش آن در رشد و تکامل آنها فکر کرده اید یا از آن دسته پدر و مادرانی هستید که زمان بازی کودکشان را به حداقل می رسانند و اوقات کودکشان را با آموزش های گوناگون پر می کنند؟

الفبای رشد خلاقیت کودکان از طریق بازی

هیچ کس مثل کودکان با هدیه گرفتن یک اسباب بازی، ذوق نمی کند، هیچ کس مانند کودکان ساعت‌های طولانی با اسباب بازی سرگرم نمی شود و هیچ کس مانند کودکان معنای زندگی در دنیای اسباب بازی ها را درک نمی کند.

بازی مخصوص کودکان است. کودکان در بازی، خود را پیدا کرده و نقش های آینده زندگی خود را بازی می کنند. آیا تاکنون به شیوه بازی کودکان و نقش آن در رشد و تکامل آنها فکر کرده اید یا از آن دسته پدر و مادرانی هستید که زمان بازی کودکشان را به حداقل می رسانند و اوقات کودکشان را با آموزش های گوناگون پر می کنند؟

دکتر مهدی تهرانی دوست، دبیر انجمن روانپزشکی کودکان و نوجوانان معتقد است: <گاهی اوقات فشار زیاد والدین به کودکان برای انتقال معلومات به آنها، جلوی رشد خلاقیت شان را می گیرد.> بازی جزئی از رشد کودکان و وسیله ارتباط برقرار کردن کودک با محیط خارج و محیط انسانی است.

خلاقیت فکری کودکان، توانایی حرکتی، بینایی و شنیداری آنها با بازی رشد می کند. اگر زمان بازی را از کودکان بگیریم، این قسمت از رشد آنها را با مشکل روبرو کرده ایم. این روان شناس معتقد است: <کودکان باید ساعاتی از روز را به بازی های مختلف بپردازند.

کامپیوتر، اسباب بازی جدید کودکان

این روزها بیشتر کودکان با کامپیوتر آشنایی دارند و دیدن پدران و مادرانی که بخشی از کارهای روزانه خود را با کامپیوتر انجام می دهند، برای کودکان از این وسیله، اسباب بازی جذابی ساخته است؛ اسباب بازی ای با تعداد زیادی دکمه که تصاویری زیبا و رنگارنگ را مقابل چشمان کنجکاو کودکان قرار می دهد.

از طرف دیگر سواد رایانه ای، مهارت ضروری کودکان تلقی می شود. شاید برای شما به عنوان پدر و مادر این سوال پیش آمده باشد که بهترین سن معرفی رایانه به کودکان چه زمانی است و آیا دانش رایانه در شروع تحصیل، برتری به کودکان خواهد داد یا خیر؟ آیا رایانه می تواند در رشد خلاقیت کودکان مفید باشد؟

مطالعات متفاوت نشان می دهد، کودکان رایانه را به تلویزیون ترجیح می دهند و سن استفاده از این وسیله در میان افراد جوامع مختلف به شکل چشم گیری کاهش یافته است. مطالعات دیگر نیز بازی های خشن رایانه ای را با افزایش پرخاشگری کودکان مرتبط دانسته اند.

اگر به بازار فروش رایانه و محصولات الکترونیکی سری زده باشید خواهید دید که انواع متفاوتی از رایانه ها با قابلیت های گوناگون مخصوص کودکان در بازار وجود دارد. بیشتر این رایانه ها، بازی های آموزشی و امکان تعامل را برای کودکان فراهم می آورند اما ارتباط اینترنتی ایجاد نمی کنند.

بنابراین شما می توانید از این وسایل برای رشد خلاقیت کودک استفاده کنید؛ بدون اینکه نگران ارتباط اینترنتی حفاظت نشده او باشید.

فایده این رایانه ها آشنایی کودکان با صفحه کلید است استفاده از این وسایل به کودک این احساس را می دهد که می تواند بر محیط خود نفوذ مستقیم داشته باشد.

جست وخیز بهترین بازی

آکادمی طب اطفال امریکا اعتقاد دارد، آنچه کودکان برای رشد سالم به آن نیاز دارند، بازی بهتر و بیشتر به سبک قدیم است. بازی های خود انگیخته فعال و آزاد مانند دویدن به دنبال پروانه، بازی با اسباب بازی های حقیقی مانند ماشین و عروسک و یا حتی جست و خیز کردن معمولی همراه والدین اغلب در این روزها قربانی تلاش بزرگ ترها برای تقویت توانایی فرزندانشان می شود.

مطالعات گوناگون نشان می دهند کودکان را اگر به حال خود رها کنید، خودشان با کوچک ترین وسایل پیرامون خود یک بازی ترتیب خواهند داد.

این بازی ها در رشد خلاقیت کودکان، کشف علایق آنها، رشد مهارت ها برای حل مشکلات، ارتباط با دیگران و سازگاری آنها با محیط مدرسه کمک کننده اند.

الفبای خلاقیت

دکتر تهرانی دوست، بازی کردن را راهی برای رشد خلاقیت کودکان می داند و در این باره می گوید: <رشد خلاقیت با آموزش های کلاسیک حاصل نمی شود.

خلاقیت، یافتن راه حل های جدید است و کودک در می یابد که در مواجهه با مشکلات چگونه راه حل های تازه ای پیدا کند. این در حالی است که آموزش های کلاسیک فقط به انتقال یک سری محفوظات می پردازد.>

برخلاف آنچه والدین انتظار دارند، هر قدر اسباب بازی دارای شکل اختصاصی تر و بنیادی تر باشد، قوه تخیل کودک را بیشتر تحریک می کند، مثلا شاید یک تکه چوب که می توان از آن به عنوان شمشیر یا عصا استفاده کرد بیشتر از یک عروسک گران قیمت که فقط می تواند یک شخصیت داشته باشد، به کودک شما در خلاقیت کمک کند. برای رشد خلاقیت کودک تلاش کنید اسباب بازی مناسب سن او را تهیه کنید.

کودکان خردسال به اسباب بازی هایی نیاز دارند که حواس پنجگانه آنها را تحریک کند. اسباب بازی هایی که رنگ ها، حالات مختلف سطح (نرمی و زبری) مواد و شکل های جالب و متنوع برای کودک ایجاد می کنند، مناسب ترین اسباب بازی برای کودکان زیر یک سال هستند.

کودکان پیش دبستانی از بازی با مکعب ها، وسایل نقاشی و رنگ آمیزی و هر چیزی که محر ک بازی های تخیلی باشد، لذت می برند. دکتر تهرانی دوست معتقد است: <کودکان فقط نیاز به افزایش معلومات ندارند و در کنار آن لازم است خلاقیت آنان پرورش داده شود. مهم ترین نکته در بازی کودکان آن است که بدانیم بازی، خوشی ساده ای است که یک بخش به یاد ماندنی از دوران کودکی را تشکیل می دهد.

توصیه ها

به عقاید جدید و تازه کودکتان احترام بگذارید، کودکانی که به نوعی خلاقیت آنها برانگیخته شده، روابط و مفاهیم را درک می کنند. تشویق کودکان به ابراز عقاید جدید، در رشد خلاقیت آنها موثر واقع می شود.

از کودکتان بخواهید بازی ها و کارهای ناتمام را تکمیل کند. بخواهید در قالب بازی، جملات ناتمام، داستان های ناکامل ، تصاویر و نقاشی های نیمه تمام و حتی اشیای ناقص را کامل کنند.

به فرزندتان اجازه دهید اشیا را لمس کند. مشاهده همراه با لمس اشیا، آنها را در بازی های خیالی، اختراعات و پاسخ گویی به آزمون های خلاقیت یاری می دهد.

حدود یک متر از اتاق کودکتان را از سطح زمین به طرف بالا به طور سراسری و افقی کاغذ سفید بچسبانید و به او بگویید هر طور که دوست دارد، روی آنها نقاشی و طراحی کند.