تاثیر مشاجره والدین بر کودکان، بدانید!

آیا شما و همسرتان مقابل فرزندان خود دعوا و بحث می‌کنید؟ آیا نگران تاثیرات منفی این کار روی آن‌ها هستید؟ نگرانی شما کاملا به‌جا است.پدر یا مادر بودن کار خیلی سختی است و متاسفانه، بحث کردن در مقابل بچه‌ها کاری غیر‌قابل اجتناب است چرا که به‌هر حال شما انسان هستید و این امر طبیعی است. در هر صورت، بحث‌های داغی که ممکن است به کشمکش‌های طولانی مدت منجر شود و استفاده از روش‌های مقابله (مانند لحن عصبانی، فریاد زدن، جیغ زدن، قهر کردن، تهدید به ترک کردن، فشار و خشونت) تاثیر خوبی بر کودکان ندارد و این تاثیر بر کودکانی که از نظر فیزیکی یا احساسی حساس هستند بیشتر خواهد.

برای مثال، بحث‌های والدین و کشمکش‌های موجود بر افزایش هورمون استریس (کورتیزول)، افزایش فشار خون در بچه‌ها، اختلال در تمرکز و عدم عملکرد مناسب در مدرسه، اختلال در خواب، آشفتگی، رفتارهای تقابلی، مشکلات سلامتی مانند بیمار شدن مداوم و تاخیر در تکلم و یادگیری رفتن به دست‌شویی و مهارت‌های خود کنترلی تاثیرات بسیاری دارد.

حتی مغز نوزاد شش ماهه نیز نسبت به لحن عصبی و منفی واکنش نشان می‌دهد و از چنین مسائلی آگاه است. دعوا کردن مقابل فرزندان می‌تواند حس کلی آن‌ها نسبت به امنیت مورد تهدید قرار دهد و مطالعات نشان می‌دهد افرادی که در کودکی در خانه‌هایی پرکشمکش بزرگ شده‌اند در بزرگ‌سالی نیز رفتارهای ناسالم بیشتری از خود بروز می‌دهند.

اما این مسئله آن‌قدر هم سیاه و منفی نیست. همه‌ی اختلاف نظرها بد نیستند. در واقع، بحث‌هایی که با احترام و مهربانی انجام‌ می‌شوند برای بچه‌ها خوب هستند. طبق نظر روان‌شناسان، کودکانی که شاهد روند حل مشکلات از سوی پدر و مادر خود به روشی مثبت بوده‌اند حس امنیت و عزت نفس بیشتری راه تجربه می‌کنند و روابط آن‌ها با والدین دارای مشکلات کمتری خواهد بود. عملکرد این گونه کودکان در مدرسه نیز بهتر است و مهارت‌های اجتماعی بیشتری نیز کسب می‌کنند.نکته‌ی کلیدی برای والدین این است که شیوه‌ی صحیح بیان افکار خود را یاد بگیرید، به حرف‌های همسرتان گوش دهید، تفاوت‌ها را بپذیرید و با یکدیگر راه حل درست را که به نفع هر دو شما است پیدا کنید. اگر شما و همسرتان نیاز به کسب مهارت‌های ارتباطی دارید می‌توانید در کلاس‌های روانشناسی و مشاوره شرکت کنید.

چند نکته‌ی کاربردی
– اگر دعوا در مقابل کودکان در خانه‌ی شما زیاد اتفاق می‌افتد، بهتر است تغییری در فضای فکری خود ایجاد کنید. اگر نمی‌توانید در بیان افکار خود از لحن محترمانه‌ای استفاده کنید سعی کنید برای مثال سلامت فرزندان را در اولویت قرار دهید. ما باید به حقوق بچه‌ها احترام بگذاریم و نگذاریم شاهد مشکلات شخصی ما باشند.
– اگرچه بحث نکردن در مقابل فرزندان کار بسیار دشوار و غیرواقعی به نظر می‌رسد، سعی کنید حداقل موضوعات و بحث‌های مربوط به بزرگ‌سالان (مانند رابطه‌ی جنسی) را به‌طور مستقیم در حضور بچه‌ها انجام ندهید.
– دعوا در مورد بچه‌ها در مقابل بچه‌ها نیز قدغن است و باید چنین بحث‌هایی را زمانی انجام دهید که بچه‌ها حضور ندارند.
– فرصتی به خود بدهید، آتش‌بس اعلام کنید و بحث را به‌طور خصوصی ادامه دهید.
– سعی کنید حتی اعلام آتش‌بس نیز به‌صورت کلامی نباشد، برای این کار می‌توانید از اشاره‌ی دست یا زبان بدن استفاده کنید.
– در صورت امکان به یک اتاق دیگر بروید و افکار و احساسات خود را روی یک تکه کاغذ یا گوشی همراه‌تان بنویسید و طی ۲۴ ساعت آینده با همسر خود درباره‌ی آن‌ها صحبت کنید.
– اگر بحث و دعوا در حضور فرزندتان رخ داد از او به‌خاطر قرار گرفتن در معرض چنین شرایطی عذرخواهی کنید. در مورد کودکان کم‌سال‌تر می‌توانید از چنین جملاتی استفاده کنید: “از این که من و پدرت پیش تو دعوا کردیم عذر می‌خواهم، کار درستی نبود. حالا همه چیز رو به راه است و مشکلی وجود ندارد، دوست داری بغلت کنم؟” در مورد احساسش از او سوال کنید و به او بگویید که خیلی دوستش دارید. از همسرتان هم بخواهید که در زمان جداگانه‌ای از احوال آن‌ها جویا شود.
– باید برای بچه‌ها توضیح دهید و تاکید کنید که این بحث هیچ ارتباطی به آن‌ها نداشته است و آن‌ها مقصر نیستند، چرا که کودک در چنین شرایطی خود را مقصر می‌داند.
– از جملاتی مناسب سن آن‌ها برای توضیح دلیل بحث خود استفاده کنید. برای خردسالان می‌توانید از چنین جملاتی کمک بگیرید “پدرت و من در مورد قبول یک شغل جدید بحث می‌کنیم و نظراتمان در این باره متفاوت است اما داریم سعی می‌کنیم مشکل را برطرف کنیم”.
– اگر برای شما طبیعی است سعی کنید بچه‌ها ببینند که شما دو نفر هنوز همدیگر را دوست دارید و رابطه‌ی شما پس از بحث، هنوز هم خوب و پا برجا است. برای مثال، در مقابل کودکان، همسرتان را در آغوش بگیرید و بگویید که دوستش دارید.
– اگر هنوز مشکلاتی بین شما دو نفر وجود دارد سعی نکنید تظاهر به مرتب بودن اوضاع کنید. بچه‌ها به‌راحتی عدم صمیمیت و اختلاف را حس می‌کنند و این تظاهر آن‌ها را اذیت خواهد کرد.
– اگر در بحث‌های شما خشونت نیز وجود دارد حتما باید از کمک‌های تخصصی بهره ببرید (هم شما، هم همسرتان و هم فرزندان). مراجعه به مشاور یکی از بهترین گزینه‌ها در این زمینه است.